Een van de vragen op de Informatiedag van 28 september was of we open staan voor composttoiletten. Nou, de interesse is er zeker. Dus daar hebben we al eens onderzoek naar gedaan.
Het fijne van composttoiletten: geen (drink)waterverbruik (dat scheelt per jaar voor onze hele woongroep best veel), de droge stof kun je aanvullen met zaagsel of droge bladeren (restproducten van eigen terrein) en urine is een superbemester…. Bovendien: als je het slim doet, ben je niet eens zo heel veel ruimte kwijt als je alles ilt composteren.
Nadelen op het eerste gezicht? Nou ja ik zie niet echt uit naar het regelmatig legen van die dingen en het omscheppen van de ‘materialen’ in de tijd dat het aan het composteren is ….. maar goed wij dachten – om met een wijs man (Cruyff) te spreken – ‘elk voordeel, heeft zijn nadeel’.
Jurgen had een perfecte ervaring bij zijn deelname aan de bouw van het Earthship in Vaxhuset (Zweden), waar de inhoud van het composttoilet ook echt ‘direct’ werd ingezet voor de moestuin. & Judith had haar favoriete composttoilet al uitgekozen (de Tobolo Tinybloem op de foto hiernaast – de foto is overigens ook van de website van Tobolo gehaald).
Maar Zweden is Nederland niet en keuzes die je misschien voor een eigen moestuin of eetbare tuin zou maken, kun je niet zo maar maken voor een gedeelde, zo bleek.
Droge stof uit eigen restproducten
Als droge stof kun je een aantal van je eigen restproducten kwijt, tijdens de bouw en het klussen natuurlijk zaagsel en houtkrullen. Maar ook in de herfst droge bladeren uit de tuin (of gedroogd maaisel uit andere jaargetijden). Alhoewel het een goed idee lijkt om ook je karton en kranten versnipperd te gebruiken, kan dat alleen maar als ze zonder coating of inkt zijn – en dat is bijna nooit meer het geval. Veel bedrijven bedrukken hun dozen en de krant zonder inkt is de digitale; die kan niet op de composthoop.
Al met al hebben we voor het goed verwerken van ‘onze’ hoeveelheden zo’n 2m3 droge stof per jaar nodig, dus daar zouden we wat voor moeten bijkopen.
Superbemester!
Urine is een superbemester! En na 6 maanden ‘rust’ en op de juiste manier verdund, kunnen we zo’n 4.000m2 tuin ermee bemesten. Maar we hébben maar 800m2 tuin en 250m2 moestuin, dus dat betekent dat we de rest moeten afvoeren. Daar hebben we natuurlijk geen principiële bezwaren tegen, ik bedoel, is denk niet dat we van deze superemester 100% zouden moeten gebruiken als dat gewoon niet past op ons terrein, en daar zit hem de kneep.
Want bij het onderzoeken naar waar we dan de rest van de urine zouden moeten afvoeren, kwam ik op de volgende informatie terecht.
Het mag gewoon niet 🙁
Wahat? Het mag gewoon niet. Je mag in Nederland geen resultaten van het composttoilet verwerken in je eigen (eetbare)tuin of moestuin. Compost bij je sierplanten? Soms oké; ook dan gelden regels. Maar we hebben een éétbare tuin en we hebben een móestuin waar we ons eigen gezonde voedsel uit willen halen, dus daar willen we dan ook gezond mee om gaan qua compost. En de ‘compost’ uit je composttoilet is niet zo maar de beste toevoeging voor je grond door alles wat er in de menselijke uitwerpselen kan zitten.
Deze compost bij je sierplanten? Soms oké
Maar we hébben een eetbare tuin en een moestuin …..
Misschien zou je heel stiekem en voor jezelf kunnen besluiten het tegen niemand te vertellen en ‘compost’ uit je composttoilet in je eigen moestuin of eetbare tuin kunnen verwerken. Dan zou je natuurlijk heel zeker willen weten dat er geen ziektekiemen in zitten, geen medicijnresten, geen resten van gebruik van bestrijdingsmiddel op niet-biologisch voedsel. Dat zou je misschien voor jezelf kunnen weten en voor jezelf zou je de keuze kunnen maken (nog steeds stiekem, want tegen de wet) om het risico voor je eigen voedsel te nemen. Maar niet voor een gedeeld composttoilet-composteer-systeem met meerdere huishoudens (en hun gasten) en niet voor gedeelde eetbare en moestuinen. Dat risico moet je niet willen nemen, anders schiet deze ‘compost’ eigenlijk wel zijn doel voorbij, toch? Om vanwege de Meststoffenwet nu te verhuizen naar Zweden of Canada, zodat we composttoiletten kunnen toepassen, vinden wij ook weer overdreven.
Afvoeren
Als we dan de eigen composttoilet-compost niet kunnen gebruiken in de eigen tuinen, moeten we die afvoeren. Als particulier/woongroep vonden wij het niet logisch te kijken naar aanbieden bij een gecertificeerde verwerker, ik vraag me zelfs af of die voor onze kleine beetjes zouden langskomen. Dus wat dan overblijft: droog aanbieden via restafval en nat via ….. het riool/de WC. Hmmmm dat is sh*t, dan moeten we daar toch een voorziening voor in stand houden. Kortom, voor ons is de cirkel rond en hebben we besloten om dan toch op het riool aangesloten toiletten te gaan gebruiken.
Drinkwaterbesparing door regenwatersysteem
Maar de drinkwaterbesparing dan? Met de gemiddeld 12 bewoners waarmee wij voor onze woongroep rekenen, zouden de composttoiletten betekenen dat we per jaar 131,4 m³/jaar = 131.400 liter/jaar besparen aan drinkwater omdat we geen toiletten doorspoelen. Dat is me nogal wat …..
- Dat zijn 525.600 glazen (250 mL) drinkwater per jaar (131.400 ÷ 0.250)
- Of ongeveer 2.630 korte douches van 50 L elk (131.400 ÷ 50)
En die besparing op drinkwater willen we nog steeds graag realiseren. Daarom hebben wij in onze plannen voorzien dat we een deel van het regenwater dat we opvangen (nu in een grote put van 30.000 liter) gaan gebruiken voor het doorspoelen van de toiletten. De technieken bestaan er al voor en we hebben ruimte om de investering voor onze ge’woonplekken en ge’deelplekken te maken. Het zal nog wel wat puzzelen vragen voor we het allemaal georganiseerd en gebouwd hebben, maar het is onderweg.
Meer weten over onze overwegingen? Wil je mee puzzelen op deze oplossing of mee werken aan het bouwen/maken ervan? Laat het ons weten.
beeldmateriaal: eerste foto van Tobolo, overige foto’s van Envato